Potęga głosu – Tomasz Knapik
________________________________________________________
Podróże międzygwiezdne, Sebastian Szybka
_________________________________________________
Sobota 10.10.2020 r.
Podczas debaty zorganizowanej w ramach ostatniego Festiwalu Nauki w Warszawie prof. Anna Czarnecka, prof. Dariusz Jemielniak oraz prof. Dariusz Doliński mieli szukać odpowiedzi na pytanie, jaka będzie następna pandemia. Szybko się jednak okazało, że trudno uczynić to z naukowego punku widzenia. Znacznie istotniejsze jest natomiast znalezienie remedium na bieżące problemy, jak społeczny kryzys zaufania do nauki, które mogą mieć również wpływ na zwalczanie chorób w przyszłości.
Punktem wyjścia do dyskusji poprowadzonej przez Natalie Osicę była odpowiedź na pytanie, jak będzie następna pandemia. Goście debaty próbowali odpowiedzieć na ten problem, reprezentując stanowisko nauk medycznych i społecznych, które reprezentują. Wspólnie doszli do konkluzji, że nauka nie jest w stanie przewidzieć przebiegu następnej pandemii. Na podstawie obecnej sytuacji można jednak prognozować, jakie będą jej towarzyszyć zachowania społeczne.
Większa część dyskusji poświęcona była zapobieganiu chorobom zakaźnym, ze szczególnym uwzględnieniem szczepień. Uczestnicy debaty podkreślali zagrożenie, jakie z punktu widzenia profilaktyki medycznej stanowi ruch antyszczepionkowy. Źródeł jego popularności upatrywali w niedostatecznej edukacji lub współczesnej wojnie kulturowej, która kształtuje przekonania w oparciu o emocje, a nie o wiedzę naukową.
Uczestnicy dyskusji wspólnie poszukiwali remedium na nieodpowiedzialne zachowania społeczne. Odwoływali się przy tym do doświadczeń z programów poświęconych temu problemowi, w których mają okazję współpracować.
__________________________________________________________________________________________________________
Skąd biorą się epidemie – teorie spiskowe, prof. Hanna Krajewska, dyrektor archiwum Polskiej Akademiii Nauk
Epidemiom oraz światowym pandemiom zawsze towarzyszą plotki i teorie spiskowe. Wydaje się, że epidemia przychodzi znikąd, w sposób tajemniczy, z pewnością nagły oraz mało zrozumiały. Szczególnie dawniej, gdy choroby były trudną do zrozumienia przeszkoda życiową. Zarówno kiedyś, jak i dziś w centrum uwagi znajdowały się kwestie pochodzenia i rozprzestrzeniania się chorób.
Aktualnie, w dobie koronawirusa pojawiają się sugestie, że jest to broń biologiczna, że wirus powstał w laboratorium i wymknął się spod kontroli, że został sztucznie wygenerowany po to aby spowolnić gospodarkę Chin albo USA. Dawniej pomysłowość ludzka była jeszcze większa, acz oparta na niewiedzy i panicznym strachu przed nawrotem dżumy, epidemii, która chyba najbardziej dała się we znaki kolejnym pokoleniom ludzi.
Powszechnie uważano, że choroba jest wyrazem gniewu bożego. Często malarze przedstawiali ją pod postacią gradu strzał wypuszczanych przez Boga. Środkiem profilaktycznym i leczniczym były wiec modlitwy i pokuty. Szczególnie ta ostatnia przybierała nieraz formę biczowników próbujących za pomocą krwawych uderzeń odkupić swoje i innych winy.
Ówcześni uczeni, astrolodzy i lekarze byli przekonani, że dżumę zsyła morowe powietrze wydobywające się najczęściej z głębi ziemi i niesione jest wiatrem w różne strony. W 1345 roku medycy znaleźli przyczynę dżumy w potrójnej koniunkcji Saturna, Jowisza i Marsa w 40 stopniu Wodnika, która miała miejsce 20 marca.
Im więcej istnień ludzkich zabierała zaraza, tym była większa motywacja aby znaleźć jakieś w miarę racjonalne wyjaśnienia. I wtedy właśnie rodziły się teorie spiskowe opierające się zwykle na twierdzeniu, że jakaś działająca w ukryciu grupa lub instytucja chce opanować lub zniszczyć jakiś kraj bądź świat. Koncepcja kozła ofiarnego znana jest od wieków. Wówczas wskazywano na Żydów, którzy mieli jakoby zatruwać studnie aby tym samym realizować swoje „diabelskie plany” opanowania świata. Podejrzani byli włóczędzy, żebracy, cudzoziemcy, także osoby o specyficznym zapachu jak np. kuśnierze czy garbarze. Takie podejście powodowało w konsekwencji pogromy, odrzucenie i nienawiść.
Co prognozowało nadejście dżumy? Objawami choroby był kaszel i kichanie. Stąd słynne powiedzenie: na zdrowie, gdy ktoś kicha. Było to życzenie aby kichnięcie nie oznaczało początku dżumy.
Pojawienie się dżumy sygnalizowały niecodzienne zjawiska. Do nich należały: zaćmienie słońca, przelot komety, błyskawice w styczniu, mgły w lecie, obfitość ropuch, komarów, motyli czy robactwa, kwitnienie róż we wrześniu, pleśnienie chleba, częste poronienia, rodzenie się bliźniąt itp. Pojawiały się różne rady, z których dość oryginalny jest pomysł XVI wiecznego lekarza Piotra Umiastowskiego, aby codziennie dawać psu chleb z masłem i świeżą rosę. Jeśli pies zdechnie – miałby być to nieomylny znak, że powietrze się zepsuło i choroba jest u bram.
Aby bronić się przed dżumą noszono różne amulety na przykład korale z rtęci (jeśli się przebarwiały, to był znak, że wchłonęły w siebie chorobę), czy monety z wizerunkiem świętego Rocha, patrona zadżumionych.
Gdy w 1918 r. wybuchła hiszpanka, twierdzono, że choroba była niemiecką trucizną, bronią biologiczną wymyśloną przez niemieckie dowództwo wojskowe.
W PRL, gdy w 1950 roku stonka wyniszczała całe zbiory ziemniaków komuniści przekonywali ludzi, że robactwo zrzucili Amerykanie.
Kolejną odsłona absurdalnej propagandy była epidemia AIDS. W 1983 roku sowieckie KGB lansowało twierdzenie, że wirus HIV został wynaleziony przez USA w Fort Detrick i przetestowany na więźniach i homoseksualistach w Afryce.
Spekulacji o charakterze spiskowym było i jest wiele. Ułatwiają nam one oswojenie się z sytuacją, jednak z czasem stają się zbędnym balastem albo materiałem historycznym do napisania chociażby artykułu.
Zachęcam do pobrania plików pdf, w których znajdziecie Państwo informacje dotyczące epidemii: dżumy, hiszpanki, ospy (poniżej):
Pliki do pobrania
„Niezliczone trzyszczą źródła”, który mówi o początkach Łodzi i rozwoju pierwszych fabryk przy łódzkich rzekach. Film ten prezentuje przyrodę, której nam tak ostatnio barak. Tutaj link:
https://www.youtube.com/watch?v=lDRvEYKgUms
z tej samej serii zakłady Poznańskiego
gniazdo bociana na żywo!
https://www.youtube.com/watch?v=T9BXrusZZIw
a to opowiadania Piotra Horzeli o krukowatych, których u nas w Aleksandrowie spotykamy na kazdym kroku
a tutaj „Ptasia strefa” https://www.youtube.com/watch?v=E4DkVP42yFU
i porównanie kosa i szpaka
ćwiczcie umysły ciało a przede wszystkim OPTYMIZM
2.Poznawaj Łódź bez wychodzenia z domu. Stowarzyszenie Topografie poleca swoje trzy portale internetowe poświęcone historii Łodzi. Za ich pośrednictwem można ożywić wiele pięknych wspomnień, ale również wzbogacić swoją wiedzę:https://www.miastograf.pl/
http://refotografie.pl/
https://www.fabrykiprl.pl/
3. Metropolitan Opera uruchomiła bezpłatne transmisje operowe – codziennie inna opera.
Należy wejść na stronę https://www.metopera.org/ i kliknąć przycisk WATCH NOW
4.„Jesień życia czy wiosna możliwości. Porady nie tylko dla osób starszych” – cykl rozmów Moniki Mularskiej-Kucharek: – z Krystyną Mazurówną
z Teresą Lipowską
z Moniką Kamieńską
5.Rozmowy na lepsze jutro
Rozmowa z psycholog Magda Pilarską o radzeniu sobie ze zmianami
Rozmowa z naszym olimpijczykiem Arturem Partyką
Wywiad z Michałem Wiśniewskim
6.Gimnastyka
– tu linki do gimnastyki dla seniorów!